Türklerde Asker Uğurlama

TÜRKLERDE ASKER UĞURLAMA

    Türk halkı askerliği kutsal bir görev sayar. Askerlik yapmayan Türk erkeklerini toplumdan dışlarlar. Ülkemizde ve Türk Devletlerinde askere uğurlama yöre, yöre, bölge, bölge farklılıklar gösterse de özünde aynıdır. Askerlik çağına gelmiş delikanlının askere yolcu edilmesi ,askerlik dönüşü karşılanması törenlerle yapılan bir gelenektir. Askerlik, delikanlının askere gideceğinin belli olmasından sonra, askere uğurlama töreninden , askerin şiirlere konu olmasından, ardından ağıt yakılmasından , gönderdiği mektuplara , yemin törenine gidilmesi,askerin karşılanmasına kadar geleneği olan bir geçiş dönemidir. Her törende olduğu gibi askerliğin etrafında da adetler, inançlar zinciri oluşmuştur. Türkiye’de de askerliğini yapmamış insan , yarım insan sayılır. Askerlik bir eğitim yuvası olarak görülür. İnsan hayatının bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Bu nedenle askere gönderme , asker karşılama ,asker mektupları Türk ailelerinde çok önemlidir. Askerle gurur duyulur, ağlanır, duygulu analar yaşanır. Köyde gençleri askere uğurlamak önemli bir olaydır. Şehirlerimizde de aynı duygular farklı şekillerde yaşanır. Askere gidecek olan delikanlı, askere gitmeden on, on beş gün önce bütün işlerden el çektirilir. Delikanlı bu sürede dinlenir,gezer, eğlenir. Tüm tertipler son günlerinde birbirlerini evlerine davet ederler, birbirlerine ziyafet çekerler. Eğlencede davetlilere yemek ikram edilir, oyunlar oynanır. Ailesinin maddi durumu iyi olanlar davar keser, mevlit okuturlar, dualar ederler. Askere gidecek olan delikanlı , askere gitmeden önce bütün akrabalarını ve yakın dostlarını, komşularını , arkadaşlarını ziyarete gider. Ziyarete çıkmasa bile akraba ve yakınları genci yemeğe davet ederler. Bu yemeğe veda yemeği şeklinde düzenlerler. Ziyaret ettiği akrabaları askere uğurlama sırasında belli bir miktar para verirler. Bu paranın miktarı önemli değildir. Önemli olan verilmesidir.Bu bir gelenektir.Askere gidecek olan gencin maddi durumu iyi değilse, çevresi kendi aralarında para toplayarak gence verirler. Delikanlının askere gideceği yerin belli olduğu gün köydeki veya şehirdeki mahalle arkadaşları toplanarak asker evine giderler.Arabalarla konvoylar halinde dolaşırlar. Asker turu atarlar. Bu nedenle askere gidecek genci yalnız bırakmazlar.

   KINA YAKMA; Askere gidecek olan gencin ,asker uğurlama töreninden sonra dualarla delikanlı aile büyüklerinin yanında ortaya oturur. Sağ serce parmağına ve sağ elinin içine, bazı bölgelerimizde her iki elinin içine tekbirler getirilerek kına yakılır. Halk kültüründe kına yakılması yaygındır. Kına yakılırken kına ve asker duası okunur.Askerin sağ-salim gelmesi için , askerliğini kazasız, belasız bitirmesi için herkes tarafından dualar edilir Bazı yörelerimizde adete göre bir kurban kesilir, kesilen kurbandan yemekler yapılır, asker uğurlamaya gelen misafirlere askeri gönderdikten sonra ikram edilir. İnanışa göre koçlara yakılan kına , Allaha kurban etmek için, kızların saçlarına, gelinin eline yakılan kına kocası içindir. Askere gidecek gencin eline yakılan kına vatana kurban etmek içindir. Kınada anne-baba-kardeşleri ,akraba ve yakın dostları askere gidecek genci ortasına alır, oynatırlar.Sonra kınalı genç anne-babasının ve büyüklerinden başlayarak herkesin elini öper. Kınaya gelenler askere gidecek gence hediyeler getirirler. Kınadan sonra ki gün askere gidecek olan genç , yaşadığı köy veya şehirde herkesle tek, tek vedalaşıp ,helallik ister.

   ASKERE GİDECEĞİ GÜN; Gencin askere gideceği gün evinden ailesi ve büyüklerinin ortasında tekbirlerle çıkar. Evin önünde dualar yapılır, tatlılar dağıtılır. Hüzün, keder, acı olmasın, tatlı gitsin- gelsin diye. Yörelere göre davul-zurna-kemence eşliğinde halaylar çekilerek,horonlar oynanarak yola hazırlanır. Bineceği araba gelin arabası gibi süslenir, oğlanın sağ koluna kırmızı kurdele bağlanır. Evden çıkıp, arabaya bindirirken üç el silahla ateş edilir. Bu onun asker olduğunu gösterir. Genç otogara götürülür. Asker genç genellikle askere akşam üstü gönderilir.Otogarda herkes genci davul-zurna veya kemençe eşliğinde oynatarak uğurlama yaparlar. Vedalaşırken asker gencin cebine para konur veya mendil konur. Delikanlının uzun süre ailesinden uzak kalacağı için her istediği yapılır. Otobüse binmeden önce herkesle vedalaşır, Annesiyle vedalaşırken ,annesi oğluna simitten bir parça ısıttırır, oğlu da annesine cebinden çıkardığı bir miktar parayı verir. Simidi ve oğlunun ona verdiği parayı saklar. Simit ve para evde bir odaya asılarak ,delikanlı askerden gelene kadar saklanır Bununla kısmetinin onu geri getireceğine inanılır.

   ASKER DÖNÜŞÜ; Delikanlı vatan görevini bitirip, askerden döndüğünde simit suda ıslatılarak kuşlara yesin diye atılır. Oğlunun ona verdiği para da bir fakire verilir. Delikanlı eğer sözlü ise ; sözlüsü ona bir mendil hediye eder, Bu mendili genç kız eliyle işler. Delikanlı bu mendili askerde kesinlikle kullanmaz, askerden geldikten sonra da ölene kadar saklar. Bu bir gelenektir. Karşılıklı sevgi ve bağlılık ifadesidir. Askerin dönüşü nedeniyle; Gencin evinde kuran okutulur, dualar yapılır. Oğlu vatani görevini yapmıştır, toplum içinde yeri vardır, O artık adam olmuştur. Sıra düğün –dernek hazırlıklarına gelmiştir . Allah anne-babaya damatlığını da göstersin. Oğlunun baba olmasını nasip etsin, bize de torun sevmeyi- büyütmeyi Amin…

HARUN KARA 

Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi1
Bugün Toplam6
Toplam Ziyaret93539
Köşe Yazıları
Döviz Bilgileri
AlışSatış
Dolar32.237032.3662
Euro34.794534.9339
Hava Durumu
Saat

BU ALANA REKLAM VEREBİLİRSİNİZ